ΑΡΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΕΥΔΟΚΙΜΟΥΝ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ
Ο δίκταμος φυτρώνει σε ορεινές και απότομες ασβεστολιθικές εκτάσεις. Σε απότομες πλαγιές φαραγγιών και χαράδρων αλλά και σε απόκρημνους παραλιακούς βράχους. Πέρα απο τις αρρωματικές έχει φαρμακευτικές ιδιότητες γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Λέγεται επίσης έρωντας, σταθάρι, σταμνόχορτο, σταματόχορτο, στομαχόχορτο. Το επιστημονικό του όνομα είναι origanoum dictamus της οικογένειας των χειλανθών.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Ο δίκταμος είναι φυτό τονωτικό και διεγερτικό του πεπτικού συστήματος, σπασμολυτικό, στυπτικό, επουλωτικό, καταπραϋντικό των πόνων του στομαχιού και των εντέρων. Είναι ακόμη διουρητικό, χολαγωγικό, έμμηναγωγό, καταπολεμά τις αμοιβάδες, καταπραΰνει τον πονοκέφαλο και τον πονόδοντο . Ευεργετικό σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών, στο σκορβούτο, σε διαλείποντες πυρετούς. Το δίκταμο έχει αντισηπτική δράση, τονωτική και αντισπασμωδική. Χρησιμοποιείται για την επούλωση των τραυμάτων, ως καταπραϋντικό του πεπτικού συστήματος, καθώς και κατά της γρίπης και του κρυολογήματος. Δρα σπασμολυτικά και συμβάλει στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των κυκλοφορικών και καρδιολογικών προβλημάτων, ανακουφίζει από πονοκεφάλους, και στομαχικές διαταραχές, πονόδοντους και αποστήματα. Ενεργεί επίσης, ως αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό αλλά και ως αφροδισιακό
ΔΙΚΤΑΜΟΣ
Το Φασκόμηλο προτιμά ηλιόλουστες περιοχές και πετρώδη, άγονα εδάφη. Σε αρκετούς θάμνους σχηματίζονται σκληρά, χνουδωτά σφαιρίδια, οφειλόμενα σε προσβολή εντόμων. Επειδή μοιάζουν με καρπούς, ο λαός τα αποκαλεί «μήλα της φασκομηλιάς», απ’ όπου το φυτό πήρε το όνομά του. Πέρα απο τις αρρωματικές του ιδιότητες έχει και φαρμακευτικές. Το επιστημονικό του όνομα είναι libitae της οικογένειας των χειλανθών
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Ως αφέψημα είναι ιδανικό για τη θεραπεία της φαρυγγίτιδας, της ουλίτιδας, καθώς και των άφτρων, αλλά και διαφόρων τραυματισμών του στόματος. Επίσης, τονώνει το νευρικό σύστημα, αυξάνει τη μνήμη και ενεργοποιεί την κυκλοφορία του αίματος. Εάν κάνουμε πλύσεις με αφέψημα στα μέρη του σώματος που πάσχουν από κράμπες, θα ανακουφιστούν. Αντιμετωπίζονται τα τσιμπήματα από κουνούπια και σφήκες, τρίβοντας με τα φρέσκα φύλλα του φασκόμηλου το ερεθισμένο σημείο.
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Το Δενδρολίβανο ή ροζ μαρι (όπως αποκαλείται στην Κρήτη) είναι ένα βότανο που προτιμάει τις ηλιόλουστες περιοχές με ξηρασία υψομέτρου μέχρι 600 μέτρα. Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Πέρα απο τις αρρωματικές του ιδιότητες έχει και φαρμακευτικές. Το επιστημονικό του όνομα είναι rosmarinus officiualis της οικογένειας χειλανθων.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:Το δενδρολίβανο λόγω των πικρών ουσιών που περιέχει, αποτελεί ισχυρό πεπτικό τονωτικό και διεγείρει τη λειτουργεία της πέψης και τη λειτουργεία του ήπατος. Κινητοποιεί τη έκκριση γαστρικών υγρών και έτσι είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις ηπατίτιδας, χολοκυστίτιδας, πέτρας στη χολή, ίκτερου κτλ. Μπορεί επίσης να βοηθήσει σε περιπτώσεις δυσπεψίας, μετεωρισμού, κολικών, διάρροιας και διάφορα προβλήματα του πεπτικού συστήματος. Οι τανίνες που περιέχει του δίνουν στυπτικές ιδιότητες και είναι κατάλληλο για βοηθητικό της ομαλής έμμηνου ρύσης. Ρυθμίζει την υπερβολική μητρορραγία, ενώ ομαλοποιεί τον ακανόνιστο κύκλο σε έφηβες και γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Χρησιμοποιήται για την τόνωση και τη διέγερση της λειτουργείας του εγκεφάλου, για την κατάθλιψη, την αϋπνία, την ένταση, το άγχος. Επαλείψεις με σκευάσματα δενδρολίβανου, τονώνουν το δέρμα, ξεκουράζουν τα κουρασμένα βλέφαρα και ανακουφίζουν πληγές, κοψίματα και ερεθισμούς του δέρματος. Το δενδρολίβανο έχει επίσης αντισηπτικές, αντιβακτηριδιακές και αποχρεμπτικές ιδιότητες ενώ είναι εφιδρωτικό και σπασμολυτικό και γι’αυτό χρησιμοποιήται σε περιπτώσεις κρυολογήματος, βήχα, βρογχίτιδας, άσθματος κτλ.
ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ
Η μαλοτήρα (Sideritis syriaca), γνωστή κι ως τσάι του βουνού ή καλοκοιμηθιά, είναι ποώδες φυτό ή θάμνος 10-50cm που απαντάται στα υψηλά υψόμετρα της Δυτικής Κρήτης (άνω των 900m). Χρησιμοποιείται όχι μόνο ως ένα εξαιρετικό αφέψημα σε άρωμα και γεύση, αλλά και για θεραπεία ή πρόληψη πολλών ασθενειών. Θεωρείται προστατευόμενο είδος λόγο της εξαφάνισής του απο την υπερβόσκηση. Το επιστημονικό της όνομα είναι Sideritis syriaca της οικογένειας των χειλανθών.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Στο αιθέριο έλαιο της έχουν απομονωθεί 34 ουσίες με διάφορες αντιμικροβιακές κυρίως φαρμακευτικές ιδιότητες. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, βακτηριοστατικό, αντιοξειδωτικό, αντιμικροβιακό, ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό, αντιαναιμικό, θερμαντικό, διουρητικό και αποτοξινωτικό. Χρησιμοποιείται για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού. Αν προσθέσουμε στο αφέψημα ξυλαράκια κανέλλας και μέλι έχουμε ένα άριστο μαλακτικό και αντισηπτικό για τον βήχα. Πιστεύεται τέλος ότι είναι ευεργετικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς.
ΜΑΛΟΤΥΡΑ
Η μέντα είναι ένα αρωματικό φυτό ποώδες και πολυετές με ύψος που φθάνει περίπου το μισό μέτρο και προτιμάει υγρά, σκιερά και αργιλώδη εδάφη.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Η μέντα είναι κατάλληλη για στοματικές διαταραχές, χώνεψη και ναυτία, με σπουδαίες ευεργετικές ιδιότητες κατά των κολικών και της κολίτιδας. Υποβοηθά την εφίδρωση σε περιπτώσεις πυρετού και γρίπης, ενώ καταπραύνει τον βήχα. Τέλος, βοηθά σημαντικά στη διακοπή και αποκοπή του γάλατος στις θηλάζουσες μητέρες.